Prowadzenie firmy w Niemczech

Prowadząc firmę w Niemczech, w pewnym momencie, a może nawet już na samym starcie, decydujemy się na zatrudnienie pracownika. Kwestia finansowa jest tutaj bardzo istotna, zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy, dlatego warto wziąć pod uwagę wszystkie koszty związane z zatrudnieniem. Koszty płac ponoszone przez pracodawcę za pracownika są znacznie wyższe niż rzeczywiste zarobki pracownika. Poniżej przedstawiamy, jak obliczyć koszty pracodawcy na niemieckim rynku pracy, wysokość składek socjalnych, podatki oraz inne ważne aspekty w tym temacie.

Do głównych kosztów pracodawcy związanych z zatrudnieniem pracownika należy wynagrodzenie brutto plus koszty pracodawcy na ubezpieczenie społeczne zależne od wynagrodzenia brutto i opłacane po połowie przez pracownika i przez pracodawcę (poza Saksonią). Do tych składek zalicza się: ubezpieczenie emerytalne – 18,6% (9,3 + 9,3), na wypadek bezrobocia – 2,4% (1,2+1,2), zdrowotne – 14,6% (7,3 + 7,3), pielęgnacyjne – 3,05% (1,525 + 1,525 - istnieją tu jednak pewne wyjątki – np. w Saksonii pracownik płaci większą część niż pracodawca), średnia wysokość składki dodatkowej wynosi 1,3%. Należy też pamiętać o dopłacie dla bezdzietnych (w wieku od 23 lat), która wynosi 3,4%. Składki na wynagrodzenie za czas niezdolności pracownika do pracy, na ustawową ochronę (socjalną) pracującej kobiety w ciąży i po połogu oraz na wynagrodzenie związane z niewypłacalnością (niem. Umlage U1, U2, U3) – obliczane są zgodnie ze stawką, która obowiązuje w ubezpieczalni, pod którą podlega dany pracownik i wnoszone są tylko przez pracodawcę. Kasa wypadkowa - składkę na zrzeszenie zawodowe płaci również wyłącznie pracodawca (wysokość stawki jest zależna od branży, np. w branży budowlanej obowiązują znacznie wyższe stawki niż np. w przypadku prac biurowych). Do tego mogą dochodzić dalsze ewentualne koszty, takie jak dodatek urlopowy/ gratyfikacja bożonarodzeniowa, premie, kursy, szkolenia, dodatkowe ubezpieczenia pracownika czy koszty reprezentacyjne, ponoszone we własnym zakresie pracodawcy.

Poniżej przedstawiamy (uwzględniając koszty pracodawcy i pracownika) przykładowe miesięczne obliczenie płac dla pracownika dla miasta Berlin: wiek 25 lat, bezdzietny, niepodlegający podatkowi kościelnemu i rozliczany w klasie podatkowej I przy zarobku miesięcznym brutto 2.000€. Należy pamiętać, że w Niemczech obowiązuje obecnie (2022 r.) stawka minimalna 9,82€/h brutto (w niektórych branżach ta stawka jest wyższa).

Zysk uzyskany przez spółki osobowe oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (niem. Einkommensteuer), natomiast w przypadku spółek kapitałowych – podatkiem dochodowym od osób prawnych (niem. Körperschaftsteuer). Podatek dochodowy od osób fizycznych jest naliczany progresywnie, w zależności od wysokości dochodu i waha się pomiędzy 14% a 45%, natomiast stawka podatku od osób prawnych wynosi 15% (również naliczana na podstawie osiągniętych dochodów w danym roku podatkowym).

Poza osobami wykonującymi wolne zawody, wszystkie podmioty prowadzące własną działalność gospodarczą w Niemczech muszą odprowadzać podatek od prowadzenia działalności gospodarczej (niem. Gewerbesteuer) – jego wysokość ustalają gminy i waha się pomiędzy 7% a 31,5%; średni wynosi około 14%. Obligatoryjnym podatkiem jest podatek kościelny (niem. Kirchensteuer), przewidziany wyłącznie dla osób, które zadeklarowały przynależność do kościoła. Podatek od towarów i usług VAT (niem.Vor- und Umsatzsteuer) wynosi, poza małymi wyjątkami, 19 % (stawka podstawowa) lub 7% (stawka obniżona). W temacie podatków i księgowości warto zaczerpnąć rady wyspecjalizowanego biura podatkowego.

Podstawową kwotą wolną od podatku (niem. Grundfreibetrag) na rok 2022 to 9.984€ dla singli i 19.968€ dla małżeństw. W zakresie podatku od prowadzenia działalności gospodarczej istnieje ulga podatkowa (niem. Gewerbesteuerfreibetrag) w wysokości 24.500€ dla spółek osobowych i jednoosobowych.